Getuigenissen

Het gonst in jeugdherberg Bed Muzet in Lier: dertig bevlogen jongeren tussen 14 en 21 jaar uit vijftien Europese landen zijn druk met elkaar in gesprek. Wat hen bindt? Hun overtuiging dat jongeren een stem in lokaal beleid hebben. Vanuit een lokale jeugdraad, schoolparlement of eigen jongereninitiatief willen ze lokaal mee een verschil maken. 

Panayiotis (17): “In mijn gemeente in Cyprus heb ik een ecologisch vrijwilligersproject gestart. We ruimen stranden, parken en andere publieke ruimtes op en gaan hierover in gesprek met lokale politici en andere jongeren. Dat lukt soms beter dan anders. Hier andere gelijkgezinde jongeren ontmoeten die lokaal iets willen betekenen, sterkt me in mijn missie.”

Dat beaamt ook Léonore (17) die in Sint-Niklaas via de jongerenbegroting een lokaal festival rond duurzaamheid voorbereidt: “We zijn hier allemaal voor dezelfde reden. We willen verandering teweegbrengen. Het is goed te beseffen dat je niet altijd kan wachten op volwassenen om iets waar te maken. Je hoeft niet te zitten wachten op verandering. En met de juiste mensen rondom je krijg je echt een kick om verder te doen.”

Ook voor Igor (18) uit Polen is het evident dat jongeren betrokken worden bij het maken van beleid, want jongeren zijn de toekomst. “Maar het is vooral belangrijk om nu de toekomst te beginnen maken. Ik ben erg gemotiveerd om impact te maken in mijn eigen gemeente en deze training helpt me hierbij.”

Kirke (19) uit Estland vult aan: “We moeten ervoor zorgen dat wij als jongeren ook jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties mee betrekken en voldoende aandacht hebben voor hun behoeften en realiteiten. Vaak zijn we zelf erg bevoorrecht.”

Het is duidelijk dat jongeren geïnteresseerd zijn in het beleid van hun stad of gemeente. Ze willen én kunnen volwaardig meedenken over oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Jongerenparticipatie is voor hen een evidentie. 

Leren participeren 

Youth4Democracy wil hen daar nog sterker in maken. De vorming biedt dan ook een waaier aan leerkansen met onder meer een stellingenspel over lokale democratie, een introductie in lobbyen, een simulatiespel over hoe als jongere lokaal mee te tellen en uitwisseling over ieders lokaal project. 

De projecten van andere deelnemers inspireren de 18-jarige Julija uit Slovenië: “Het is boeiend te horen dat in Noorwegen jongeren van 13 al in een jeugdraad kunnen stappen en in sommige gemeenten in Nederland schepenen aangesproken worden als ze in hun beleid onvoldoende rekening houden met jongeren. Je kan als jongere dus echt impact hebben en iets veranderen.”

Voor Rayan (17) uit Sint-Niklaas springt de sessie over lobbyen eruit: “Het is zo belangrijk te weten hoe politici te benaderen en je boodschap helder en gericht over te brengen. Dat helpt om serieus genomen te worden. Kennis hebben over de lokale situatie maakt je sterker, net als goed weten wie er in je netwerk zit en wat het voor jou kan betekenen. Als je weet hoe je tegenstanders denken, ben je een stapje voor. Samen met Léonore en andere jongeren wil ik een jongerenraad opstarten in Sint-Niklaas. Ik weet nu veel beter hoe.”

Safaa (17) uit Nederland scherpte haar actieplan aan: “Ik weet nu waar ik op wil focussen, maar ook wat ik als individu niet kan oplossen. Ik kan mijn motivatie nu beter richten op dingen die ik kan veranderen binnen mijn jeugdraad.”

Internationale verwondering

Tijdens ons bezoek, lijkt het alsof de jongeren elkaar al langer dan 3 dagen kennen. De magie van internationaal samenzijn is tastbaar.

Manil (19) uit Spanje laat geen moment liggen: “Elk gesprek hier is een opportuniteit om te leren. Het is verrijkend om jongeren uit zoveel landen te ontmoeten. Je raakt geprikkeld om hiermee aan de slag te gaan in je eigen context.”

Volgens Mathilde (15) uit Portugal zijn internationale uitwisselingen een beetje zoals tattoos: je neemt er een en je wilt er onmiddellijk nog meer. “Er zijn hier zoveel verschillende perspectieven. In Portugal is het bijvoorbeeld niet altijd evident om info te vinden over gemeenteraden, en jongeren staan er ver van af. Het is inspirerend om te zien dat deze organen in sommige landen wel goed functioneren, en om te horen hoe jongeren het aanpakken om hier ook deel van te kunnen uitmaken.”

“Het leren van andere landen is zo betekenisvol”, zegt Rayan. “Het geeft me ook veel zin om nog meer internationaal uit te wisselen. Zeker nu ik ook weet dat ik hiervoor subsidies kan aanvragen bij JINT. Vooraf dacht ik dat mijn Engels niet goed genoeg was, maar dat valt erg goed mee. Het lukt me zelfs om tot diep in de nacht een heel boeiend gesprek over godsdienst te voeren. Ik benut elke minuut van de dagen die we hier samen zijn.” 

Jagoda (18) uit Polen vult aan: “We moeten niet altijd in onze eigen wereld blijven, maar open staan voor nieuwe ideeën. Het is belangrijk om je standpunt te kunnen bijstellen en te aanvaarden dat je oorspronkelijke idee niet altijd het beste was. Dat leer ik hier en neem ik mee naar mijn project thuis. Hier krijg je bovendien een eerlijk beeld, je ontdekt dat er overal uitdagingen zijn, nergens is het perfect.”

Julija haakt hier op in: “Je krijgt hier ook oplossingen aangereikt, uit ervaringen van anderen, dingen die zij al geprobeerd hebben. Je hoeft niet meer dezelfde fouten te maken.”

Samen sterk

Elke deelnemer keert versterkt huiswaarts, met een actieplan op zak. Bij de ene is dat al wat concreter, doelgerichter of ambitieuzer dan bij de andere. Maar wat ze allemaal weten, is dat je de ‘democracy reloaden’ samen doet. Met andere jongeren, met de ondersteuning van lokale jeugdambtenaren of andere lokale actoren en met de steun van het Democracy Reloading-partnerschap in de betrokken landen. Ze pleiten er dan ook voor om samen te zorgen voor een participatief klimaat dat jongeren, vanuit wederzijds respect, tegemoet komt in hun leefwereld en in hun taal.

Rayan: “Ik sta er niet alleen voor, de problemen of uitdagingen waar ik mee te maken heb komen op meer plekken voor. Ik voel me ondersteund in deze ‘Youth4Democracy community’ om mijn dromen voor mijn gemeente na te jagen.” 

Laura (18) uit België: “Ik ga naar huis met nieuwe ideeën. Het is heel fijn om inspirerende en ambitieuze projecten van andere Europese jongeren te horen. Interessant te zien hoe verschillend elke context is, maar dat er tegelijkertijd vaak dezelfde dingen spelen. Het voelt alsof mijn dromen realistischer zijn geworden en ik ook effectief iets kan doen.”

Dit artikel verscheen ook in het SCOOP magazine van JINT.